Alan 44

Alan 44 — Radiotelefon CB AM/FM —
Producent	Midland
Liczba kanałów	40
Synteza	Sanyo LC7120
Stabilność częstotliwości	0,005 %
Napięcie zasilania	12,5 V DC
Pobór prądu RX	maks. 1 A
Wymiary	165 × 205 × 55 mm
Waga	1,5 kg
Nadajnik
Mikrofon	dynamiczny
Szerokość pasma m.cz.	300 - 3000 Hz

Budowa

Schemat radiotelefonu Alan 44

W modelu ALAN 44 wykorzystano 4 układy scalone, 18 tranzystorów bipolarnych i 20 diod. Większość elementów zgrupowano na dwóch płytkach drukowanych, przy czym większa z nich zawiera prawie wszystkie bloki funkcjonalne radiotelefonu.

Odbiornik

Odbiornik pracuje w układzie superheterodyny z podwójną przemianą częstotliwości. Sygnał z anteny przechodzi przez złożony filtr antenowy LC (wspólny dla toru odbiornika i nadajnika) a dalej, przez kondensator sprzęgający C101 i filtr L101 jest doprowadzany do wejścia jednostopniowego wzmacniacza w.cz. z tranzystorem T101. Po pierwotnej stronie filtru umieszczono ogranicznik diodowy (D101, D102) zabezpieczający wejście odbiornika przed przesterowaniem. Ze wzmacniacza w.cz. sygnał jest doprowadzany za pomoce obwodu LI 02 do bazy tranzystora T102, który spełnia funkcji mieszacza. Drugi sygnał doprowadzany również do tej elektrody przez dwójnik Cl 07, RFC201, pochodzi z mieszacza, zawartego w układzie scalonym US203 (typu KIA7310P lub AN103). Częstotliwość tego sygnału jest ściśle zależna od numeru kanału, na którym pracuje radiotelefon i dobrana tak, aby jej wartość na wyjściu konwertera z tranzystorem T102 wynosiła 10,7 MHz. Znajdująca się w obwodzie wyjściowym konwertera dioda D103 zwiera ten obwód przy braku fali nośnej, dzięki czemu znacznie obniża się poziom szumów na wyjściu odbiornika. Obciążeniem pierwszego układu przemiany częstotliwości jest filtr hybrydowy z elementami L103, CF1, L104 o częstotliwości środkowej pokrywającej się z pierwszy pośrednie częstotliwości e. Z odczepu na wtórnym uzwojeniu obwodu L104 sygnał jest doprowadzany bezpośrednio do emitera tranzystora T105, pracującego jako drugi mieszacz w odbiorniku. Jednocześnie do bazy tego tranzystora przez tor z elementami C207, L204, C130 jest doprowadzany sygnał o częstotliwości 10,24 MHz, wytwarzany w układzie scalonym US202 (typu LC7120) w oparciu o wzorcowy rezonator kwarcowy X201.

Układ scalony US202 stanowi fragment pętli synchronizacji fazy PLL i umożliwia syntezę sygnałów o częstotliwościach zadawanych w kodzie BCD (do wejść 1-6 US202 jest doprowadzana nastawa z czterdziestopozycyjnego przełącznika kanałów, którego stan w postaci dwóch cyfr dziesiętnych wyświetlają dwa siedmiosegmentowe PWC). W skład pętli synchronizacji fazy wchodzi również generator przestrajany napięciem (VCO) zawarty w układzie scalonym US203. Wydzielony w obwodzie rezonansowym L105, C112 produkt drugiej przemiany częstotliwości zostanie po przejściu przez filtr ceramiczny CF2 (455 kHz) doprowadzony do wejścia dwustopniowego wzmacniacza p.cz. 455 kHz, zrealizowanego w konwencjonalny sposób z tranzystorami T103 i T104, z wykorzystaniem filtrów pasmowych L106 i L107. Ostatni z tych obwodów stanowi źródło sygnału dla demodulatora AM, w którym wykorzystano diodę germanowe OA90 (D105). We wszystkich omówionych do tej pory stopniach oprócz lokalnych sprzężeń zwrotnych wprowadzono automatyczną regulacje wzmocnienia. Zmiana poziomu sygnału na wejściu odbiornika (np. jego znaczne obniżenie) powoduje przyrost napięcia regulacyjnego, zmieniając punkty pracy elementów aktywnych (a co za tym idzie, ich wzmocnienia) w taki sposób, aby poziom sygnału na wyjściu detektora pozostał praktycznie stały. Z wtórnego uzwojenia obwodu L107 sygnał trafia także do wejścia miernika mocy sygnału odbieranego (wykorzystano w nim diodę D104 i wskaźnik wychyłowy).

Za demodulatorem AM umieszczono układ ogranicznika szumów z diodę D106. Przy pracy z modulacje częstotliwości sygnał m.cz. jest uzyskiwany z innego toru, którego początek znajduje się w obwodzie wyjściowym pierwszego stopnia wzmacniacza p.cz. 455 kHz. Przez kondensator sprzęgający C508 i obwód T501 sygnał zmodulowany częstotliwościowo jest doprowadzany do wejścia układu scalonego US501 (typu AN240P), który jest wykorzystywany do synchronicznej demodulacji FM. Układ ten znajduje się na drugiej, dodatkowej płytce drukowanej. Umieszczono na niej także tranzystor T504 (wchodzący w skład układu blokady szumów — SQUELCH, który eliminuje uciążliwy szum normalnie występujący na wyjściu odbiornika podczas przerw w nadawaniu) oraz tranzystory T501 i T502, wykorzystywane do blokowania wejścia modulatora FM (jego funkcję spełnia również VCO z układu US203) przy odbiorze. Końcowym blokiem funkcjonalnym w torze odbiornika jest wzmacniacz m.cz. zbudowany w oparciu o układ scalony US201 typu KIA7217AP. Obciążenie w postaci głośnika jest dołączone przez transformator T201. Opisywany wzmacniacz współpracuje z układem blokady szumów, dostarczając sygnał do wejścia detektora poziomu z tranzystorem T203. Odfiltrowany sygnał z detektora poziomu jest doprowadzany do bazy tranzystora T202 zamykającego pętlę układu automatycznej regulacji poziomu sygnału m.cz. Próg zadziałania blokady szumów ustawia się potencjometrem VR101 przez ustalenie punktu pracy tranzystora T201. Przy przełączeniu radiotelefonu z odbioru na nadawanie ulegają zmianie warunki pracy wielu jego bloków funkcjonalnych, szczególnie zaś wymuszana jest zmiana napięć na wyprowadzeniach 8 układu US202 oraz 6 układu US203. Następuje to wskutek połączenia zestyków 2 i 4 w gnieździe mikrofonowym J3, co powoduje również wejście tranzystora T207 w nasycenie i zaświecenie si§ diody D208, sygnalizujące przejście radiotelefonu w stan nadawania.

Nadajnik

Sygnał z mikrofonu dynamicznego po przejściu przez układy kształtujące charakterystykę częstotliwości jest doprowadzany do wejścia układu scalonego US201 , którego zadaniem jest tu wzmocnienie napięć m.cz. do poziomu umożliwiającego wykorzystanie ich w procesie modulacji. W zależności od wykorzystywanego rodzaju modulacji ma ona miejsce w różnych stopniach radiotelefonu. W każdym z przypadków syntezer dostarcza sygnału nośnego.

Modulacja częstotliwości jest realizowana przez zmianę wypadkowej pojemności, tworzącej wraz z cewką L203 obwód rezonansowy sprzężony z układem US203 przez kondensator C217. Z wyjścia 9 tego układu zmodulowany częstotliwościowo sygnał zostaje doprowadzony do wejścia jednotranzystorowego wzmacniacza w.cz. (T301), następnie wzmacnia go stopień sterujący (T302) i wreszcie trafia do wejścia końcowego wzmacniacza mocy w.cz. z tranzystorem T303.

Wzmacniacz mocy w.cz.

Tranzystory stopnia sterującego i końcowego są zaopatrzone w radiatory, umożliwiające bardziej efektywne chłodzenie tych elementów półprzewodnikowych. Zasilanie tych tranzystorów jest doprowadzone do ich kolektorów jedynie przez dławiki, z pominięciem transformatora T201. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku, gdy pracujemy z modulacji amplitudy. Wtedy proces modulacji zachodzi nie w generatorze, lecz w dwóch końcowych stopniach nadajnika, które otrzymują zasilanie szeregowo włączone uzwojenie transformatora modulacyjnego T201. Na wyjściu nadajnika znajduje się filtr LC, eliminujący częstotliwości harmoniczne z sygnału doprowadzanego przez filtr antenowy do anteny. Przez kondensator C323 o niewielkiej pojemności sygnał z obwodów wyjściowych nadajnika jest doprowadzany do wejścia miernika względnej mocy wyjściowej, w którym wykorzystano diodę germanową OA90 (D302) i wskaźnik wychyłowy, umożliwiający orientacyjną ocenę mocy emitowanej przez nadajnik. Podobnie jak we wszystkich tego typu urządzeniach, konstrukcja radiotelefonu zapewnia możliwość zastosowania go jako megafonu za pomocą przełącznika CB/PA. Ustawienie go w pozycji PA umożliwia wykorzystanie wzmocnionego sygnału m.cz. z mikrofonu przez wbudowany głośnik radiotelefonu lub dołączony megafon. Regulacji głośności, podobnie jak podczas odbioru, umożliwia potencjometr VR102.

W radiotelefonie wprowadzono również szereg elementów eliminujących szkodliwe promieniowanie od chassis i elementów montażowych. Wprowadzono również zabezpieczenie przed omyłkowym dołączeniem zasilania; obecność diody D301 powoduje natychmiastowe zadziałanie bezpiecznika umieszczonego szeregowo z jednym z przewodów doprowadzających zasilanie.